U ZARANIA POLSKIEJ
I UKRAIŃSKIEJ NIEPODLEGŁOŚCI

Ojczyzną był język, mowa...,
ale także historyczne terytorium

W drugiej połowie XIX wieku Polacy i Ukraińcy tak jak inne narody europejskie zaczęli kształtować swą nowoczesną świadomość narodową. Już nie tylko szlachta i warstwy wyższe, ale i chłopi stawali się narodem.

Na terytoriach zamieszkanych przez ludność polską i ukraińską nie było to takie proste. W poprzednich stuleciach ukształtował się stereotyp, że Polacy to panowie, a Rusini (Ukraińcy) to chłopi. Wcale tak nie było, większość społeczności polskiej zarówno na Naddnieprzu, jak i w Galicji Wschodniej to przecież chłopi, a tamtejsza szlachta nierzadko wywodziła się z ruskich bojarów, niektórzy nawet próbowali wywodzić swój rodowód od Rurykowiczów. Wprawdzie Polaków i Ukraińców różniło wyznanie, gdyż pierwsi należeli do Kościoła rzymskokatolickiego, a drudzy w Galicji do greckokatolickiego, na Ukrainie Naddnieprzańskiej zaś do prawosławnego, ale zdarzało się, że Polacy byli grekokatolikami lub prawosławnymi, a Ukraińcy łacinnikami.

Wizja granic wschodnich Polski z roku 1920